یکی از اولین کارهایی که برای انجام خانه تکانی ضروری است، خرید انواع مواد شوینده و پاک کننده است. موادی که با آن بتوان هرچه راحت تر و سریع تر، گوشه و کنار منزل را تمیز کرد. اغلب خانم ها هنگام خرید این مواد فقط به قدرت پاک کنندگی آن می اندیشند و توجهی به تاثیر آن ها بر سلامت خود ندارند. دست های ترک خورده، خشک و پر از لک بسیاری از خانم ها که با وسواس هر چه تمام تر، نه تنها در طول سال بلکه در آخرین روزهای سال، سخت مشغول خانه تکانی هستند، گواه این مدعاست.

استفاده از مواد شوینده می تواند تاثیر سوئی بر روی پوست داشته باشد. اغلب مواد شوینده حاوی اسید هستند که در لکه بری، تمیزکنندگی و از بین بردن چربی ها نقش دارد. بنابراین این مواد می توانند چربی پوست را نیز از بین ببرند.

تماس مکرر با این مواد در ابتدا به خشکی پوست  و ترک و خارش  منجر می شود. ادامه این روند باعث بروز اگزما یا در ماتیت تماسی فرد می شود.

علت ایجاد اگزما می تواند ناشی از تاثیر مستقیم تحریک کنندگی مواد شوینده باشد که به آن درماتیت تماسی تحریکی می گوییم و هم چنین می تواند ناشی از آلرژی ناشی از مواد شوینده باشد که به آن درماتیت تماسی آلرژیک گفته می شود.

درماتیت تحریکی می تواند برای همه اتفاق بیفتد، اما نوع آلرژیک آن کمتر شایع است. اولین علایم درماتیت، خارش شدید و قرمزی پوست  است و گاهی هم پوست ملتهب می شود.

بهترین روش استفاده از دستکش است.

بهتر است هنگام کار با مواد شوینده از دستکش استفاده شود تا مانع آسیب رسیدن به پوست شود. بهترین نوع دستکش، انواع دو لایه است که قسمت بیرونی آن از جنس پلاستیکی و قسمت درونی آن از جنس نخی است. بهتر است دستکش بلند و سالم باشد تا از نفوذ مواد شوینده به دست جلوگیری شود.

استفاده از مواد شوینده بدون دستکش ، حساسیت  های شدیدی را روی پوست ایجاد می کند.

با هر تماس پوست دست با شوینده‌ها، مواد اسیدی به قلیایی تبدیل می‌شود و خاصیت میکروب‌‌کش اسیدی پوست از بین می‌رود و از طرفی به دلیل چربی‌زدایی شوینده‌ها، پوست به تدریج خشک می‌شود.

کسانی که بدون استفاده از دستکش، مواد شوینده را مصرف می کنند، به تدریج پوست‌شان خشک، قرمز و ترک‌خورده شده و منجر به خارش می شود.

پس از اتمام کار بهتر است دست ها با آب شسته شده و با استفاده از مرطوب کننده ها نرم شوند.

طبیعی است که شوینده های قوی، آسیب های جدی تری به پوست وارد می کنند و از آن جا که مردم علاقه زیادی به شوینده های قوی دارند، باید در زمینه سلامت پوست اطلاعات کافی داشته باشند.

باید دقت کرد مواد شوینده ای که تاریخ مصرف آن ها گذشته است، قدرت تخریبی بیشتری روی پوست دارند. هم چنین مخلوط کردن مواد شوینده با یکدیگر (مثل جوهر نمک و وایتکس) که بسیاری از خانم ها برای افزایش قدرت پاک کنندگی به آن متوسل می شوند، سلامت پوست را به طور جدی تهدید می کند.

درماتیت تحریکی زودتر از درماتیت آلرژیک بهبود پیدا می کند. به بیماران توصیه می شود تا مدتی از صابون های بچه استفاده کنند.

گاهی اوقات واکنش آلرژیک باعث می شود حساسیت فقط به پوست دست ها خلاصه نشود و به سایر قسمت های بدن آسیب برساند.

هم چنین استفاده از سرکه عنوان شوینده می تواند در درازمدت به پوست دست آسیب برساند.

افرادی که به صورت مادرزادی، استعداد درماتیت یا اگزما دارند و هر از گاهی دچار خشکی و ترک سرانگشتان و یا قسمت های دیگر دست می شوند، قطعا با استفاده از مواد شوینده بروز این عارضه در آن ها تسریع می گردد.

استفاده مکرر از مرطوب کننده ها می تواند به سلامت پوست کمک شایانی کند. در این ایام که خانم ها مشغول خانه تکانی هستند، لازم است پس از هر بار شست وشوی دست ها، از مرطوب کننده استفاده کنند.

گاهی اوقات خانم ها پس از استفاده از مرطوب کننده ها و پیش از این که کرم جذب پوست شود، اقدام به شستن مجدد دست ها می کنند که این کار، در واقع کار مرطوب کننده را خنثی می کند.

افراد می توانند از انواع کرم های مرطوب کننده، وازلین طبی، گلیسیرین، روغن بادام و روغن زیتون برای مرطوب کردن دست ها استفاده کنند.

فرآوری : نیره ولدخانی

بخش تغذیه و سلامت تبیان

---

منابع :

روزنامه خراسان – دکتر احمدرضا طاهری، متخصص پوست و مو

ایرنا – محمد رضا محمدی، متخصص پوست و مو، استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران